Gdy 16 października 1978 roku kardynał Karol Wojtyła został wybrany na następcę św. Piotra spodziewano się, że jego pontyfikat będzie inny od wcześniejszych. Jan Paweł II pochodził przecież zza „żelaznej kurtyny”. Nie wiedziano jednak, że w przyszłości nowy papież zostanie ogłoszony świętym i jako trzeci w historii papiestwa nazwany przydomkiem „Wielki”.
Przez 27 lat pontyfikatu Jan Paweł II na audiencjach w Watykanie przyjął 400 szefów państw i koronowanych głów, prawie 200 premierów i tyle samo ministrów spraw zagranicznych, wygłaszał 4 przemówienia dziennie i odwiedził 129 krajów, a w wyniku jego działalności dyplomatyczne stosunki ze Stolicą Apostolską rozszerzyły się o 88 nowych państw.

Zainicjował ważne wydarzenia religijne o zasięgu światowym, m.in. Światowe Dni Młodzieży, Światowe Spotkania Rodzin czy Światowe Dni Modlitwy o Pokój z udziałem przedstawicieli 13 religii. Przed wyborem Jana Pawła II chrześcijaństwo wydawało się przeszłością Europy, po nim wróciło do przestrzeni publicznej. Słowo „święty” wskazuje na sferę Bożą. Święty to osoba otwarta na transcendencję, która nie koncentruje uwagi na sobie, ale sprawia, że widzimy i rozpoznajemy Chrystusa. Natomiast tytuł „Wielki” odnoszony jest do działalności ludzkiej: intelektualnej i politycznej. W ciągu prawie dwutysiącletniej historii Kościoła taki przydomek przyjął się tylko w odniesieniu do: Leona I (440 – 461) i Grzegorza I (590 – 604). Osoby te nie dysponowały żadną siłą militarną ani władzą polityczną, miały jednak przełomowy wpływ na rzeczywistość. Jan Paweł II rozpoczął proces kruszenia porządku powstałego po 1945 roku. Kluczem do zrozumienia jego wpływu na rozwój wydarzeń były pielgrzymki do Polski, które stały się prawdziwym punktem zwrotnym w świadomości ludzi, przyczyniły się do powstanie „Solidarności” i upadku muru berlińskiego.
Słowa Jana Pawła II: „Nie lękajcie się! Otwórzcie, otwórzcie na oścież drzwi Chrystusowi!”, wypowiedziane na początku pontyfikatu, wyznaczyły kierunek odnowy Kościoła. W 14 encyklikach papież wskazał na właściwe centrum, z perspektywy którego należy odczytywać wymagania nauki moralnej wynikającej z przyjęcia Ewangelii. Centrum to sugestywnie odsłoniła godzina śmierci Jana Pawła II, który zmarł w wigilię ustanowionego przez siebie święta Miłosierdzia Bożego.